کدام ماسک مناسب آلودگی هواست ؟
در ابتدا یادآور می شویم که کلا آلاینده های هوا به 2 صورت هستند : یا بصورت گاز هستند مانند منوکسیدکربن و یا بصورت ذرات ریز معلق در هوا. به همین ترتیب ماسکها نیز یا دارای فیلتر شیمیایی هستند و یا فیلتر گردوغبار.
در هوای آلوده شهرها از هر دو نوع آلاینده وجود دارد. اما میزان ذرات ریز معلق در هوا بیشتر بوده و در نتیجه استفاده از ماسک گردوغبار توجیه بیشتری دارد.
ضمن اینکه ماسک های شیمیایی بدلیل برخورداری از فیلترهای بزرگ ، چندان در انظار عمومی مقبول و موجه نیستند.
پس در ادامه می پردازیم به بررسی ساختار و نحوه عملکرد ماسکهای تنفسی گردوغبار…
ماسک تنفسی گردوغبار را به شکل ها و صورتهای گوناگونی تولید می کنند اما بطور کلی این محصول از یک بدنه پارچه ای تشکیل شده که دارای منافذ بسیار ریزی برای عبور هواست. این بدنه پارچه ای خود در اصل دارای 3 لایه است :
لایه پارچه ای خارجی ، لایه پارچه ای داخلی و لایه اکتیوکربن جاذب میانی .دو لایه خارجی و داخلی در واقع بصورت یک قاب ، لایه جاذب ذرات را دربر می گیرند و کار خاصی در پروسه تصفیه هوا انجام نمی دهند.
هوای دم ، از جدار خارجی ماسک وارد شده ، در برخورد با لایه جاذب میانی از ذرات معلق تصفیه شده و از طریق جدار پارچه ای داخلی وارد فضای داخل ماسک می شود.
برای خروج هوای بازدم نیز یک عدد سوپاپ تهویه هوا در نظر گرفته شده که تنها وظیفه خارج کردن هوای بازدم را بر عهده دارد.
این روش کار یک ماسک تنفسی است. حال سوال مهمی که مطرح می شود اینستکه که لایه جاذب میانی چه میزان از ذرات ریز معلق در هوا و ریز گردها را تصفیه می کند ؟ آیا همه ماسکها به یک میزان و یک مقدار عمل تصفیه را انجام می دهند ؟
پاسخ اینستکه ماسک های گردوغبار از نظر توانایی جذب ذرات معلق در هوا یکسان و در یک سطح نیستند و از طرف شرکتهای تولید کننده با پارامتری موسوم به Filtering Facepiece و یا به اختصار FFP به معنای تقریبی وسیله تصفیه هوا ، کلاس بندی می شوند.
این رویه کلاس بندی محصولات ، در میان لوازم ایمنی و حفاظت فردی یک روش مرسوم و جا افتاده محسوب می شود. گو اینکه ما همین روش کلاس بندی را در محصولات فیلتر تنفسی شیمیایی و دستکش عایق برق نیز می بینیم .
در کلاس بندی ماسکهای گردوغبار از اعداد ۱ ، ۲ و ۳ بعد از عبارت FFP استفاده می شود. یعنی FFP2 ، FFP1 و FFP3 کلاسهای سه گانه را تشکیل می دهند. FFP1 ضعیف ترین سطح تصفیه را داراست و FFP3 قویترین.
مطابق استاندارد EN149 جدول زیر نشان می دهد که ماسک FFP1 قادر به تصفیه حدود 80 درصد ریز گردهاست حال آنکه کلاسهای FFP2 و FFP3 هر کدام به ترتیب 94 و 99 درصد آلاینده ها را تصفیه می کنند. پس ماسکهای کلاس FFP3 بهترین انتخاب ما هستند.
از نظر شکل ظاهری ماسکهای گردوغبار را در دو شکل کاسه ای و تاشو تولید می کنند. نوع اول به شکل تقریبی یک نیم کره بوده و بر روی ناحیه دهان و بینی بخوبی می نشیند.
سوپاپ تهویه این تیپ ماسک تنفسی ذرات ، درست روبروی دهان کاربر قرار گرفته و هوای بازدم به راحتی از این ناحیه خارج می شود.
این ماسک با فرم صورت بیشتر افراد همخوانی داشته و کاربران رضایت مندی بالایی را ابزار داشته اند. نوع دوم که ماسک تاشو نامیده می شود بصورت کاملا قرینه از وسط تا شده و صاف و مسطح می گردد.
این باعث کمی حجم و راحتی نقل انتقال می گردد.
سوپاپ تهویه نیز در طرفیت قرار می گیرد و نه روبروی دهان کاربر. بسیاری کاربران نیز به دلیل اینکه این ماسک کم حجمست و در جیب پیراهن به راحتی قرار می گیرد آن را انتخاب اول خود می دانند.